انواع سوخت کشتی و کاربردهای آنها

سوخت یکی از عوامل مهم در عملکرد و بهره‌وری کشتی‌ها و شناورها است. انتخاب سوخت مناسب برای یک کشتی یا شناور بستگی به چندین عامل دارد، از جمله نوع موتور، ظرفیت تانک، قابلیت دسترسی به سوخت، هزینه سوخت، قوانین زیست محیطی و نیازهای مشتری. در این مقاله، به بررسی انواع سوخت‌های مورد استفاده در کشتی‌ها و شناورها، خصوصیات، مزایا و معایب آنها و نحوه انتخاب سوخت مناسب بسته به نوع و هدف فعالیت دریایی پرداخته‌ایم.

انواع سوخت‌های کشتی

سوخت‌های کشتی را می‌توان به طور کلی به سه دسته جامد، مایع و گاز تقسیم کرد. در این بخش، به معرفی هر یک از این دسته‌ها و زیر دسته‌های آنها می‌پردازیم.

سوخت جامد

سوخت جامد شامل موادی مانند چوب، زغال سنگ و کک است. این نوع سوخت در گذشته بسیار رایج بود، اما با پیدایش سوخت‌های مایع و گاز، کاربرد آن کم شده است. با این حال، هنوز برخی کشتی‌ها و شناورها از سوخت جامد استفاده می‌کنند. برخی از خصوصیات، مزایا و معایب سوخت جامد عبارتند از:

• خصوصيات: سوخت جامد دارای حجم و جرم زيادي است و نياز به فضاي ذخيره سازي بسياري دارد. سوخت جامد نيز دارای رطوبت بالای است و باعث تولید خاکستر و دود زيادي مي‌شود.

• مزایا: سوخت جامد دارای قيمت پائيني است و در بسياري از مناطق قابل دسترسي است. سوخت جامد نيز دارای پايداري بالایی است و از نظر ایمنی مشکلی ندارد.

• معایب: سوخت جامد دارای بازده احتراق پائيني است و باعث تولید آلاینده‌های زیادی مانند گازهای گلخانه‌ای، اکسیدهای گوگرد و نیتروژن، ذرات ریز و فلزات سنگین می‌شود. سوخت جامد نيز نياز به تجهيزات و نيروي انساني زيادي برای حمل و نقل، بارگيري و تخليه دارد.

سوخت مایع

سوخت مایع شامل موادی مانند نفت خام، نفت گاز، نفت دیزل، نفت کوره، بنزین، متانول، اتانول و بیودیزل است. این نوع سوخت در حال حاضر پرکاربردترین سوخت در کشتی‌ها و شناورها است. برخی از خصوصیات، مزایا و معایب سوخت مایع عبارتند از:

• خصوصيات: سوخت مایع دارای حجم و جرم کمتر از سوخت جامد است و نياز به فضاي ذخيره‌سازي کمتري دارد. سوخت مایع نيز دارای رطوبت کمتر از سوخت جامد است و باعث تولید خاکستر و دود کمتري مي‌شود.

• مزایا: سوخت مایع دارای بازده احتراق بالاتر از سوخت جامد است و باعث تولید انرژی بیشتر با مصرف کمتر می‌شود. سوخت مایع نيز دارای قابلیت جابجایی و توزیع آسان‌تر از سوخت جامد است و نياز به تجهيزات و نيروي انساني کمتري برای حمل و نقل، بارگيري و تخليه دارد.

• معایب: سوخت مایع دارای قيمت بالاتر از سوخت جامد است و در برخی مناطق کمبود یا تحریم دارد. سوخت مایع نيز دارای خطرات ایمنی بالاتر از سوخت جامد است و ممکن است باعث انفجار، آتش‌سوزی یا ریزش در دریا شود. سوخت مایع همچنین باعث تولید آلاینده‌های زیادی مانند گازهای گلخانه‌ای، اکسیدهای گوگرد و نیتروژن، ذرات ریز و فلزات سنگین می‌شود.

سوخت گاز

سوخت گاز شامل موادی مانند گاز طبیعی، گاز مایع، گاز سنتزی، هیدروژن و غیره است. این نوع سوخت در حال حاضر در حال توسعه و گسترش است و در برخی کشتی‌ها و شناورها استفاده می‌شود. برخی از خصوصیات، مزایا و معایب سوخت گاز عبارتند از:
• خصوصيات: سوخت گاز دارای حجم و جرم بسیار کمتر از سوخت جامد و مایع است و نياز به فضاي ذخيره‌سازي بسیار کمتري دارد. سوخت گاز نيز دارای رطوبت بسیار کمتر از سوخت جامد و مایع است و باعث تولید خاکستر و دود بسیار کمتري مي‌شود.

• مزایا: سوخت گاز دارای بازده احتراق بسیار بالاتر از سوخت جامد و مایع است و باعث تولید انرژی بسیار بیشتر با مصرف بسیار کمتر می‌شود. سوخت گاز نيز دارای قابلیت جابجایی و توزیع آسان‌تر از سوخت جامد و مایع است و نياز به تجهيزات و نيروي انساني بسیار کمتري برای حمل و نقل، بارگيري و تخليه دارد. سوخت گاز همچنین باعث تولید آلاینده‌های بسیار کمتر از سوخت جامد و مایع مانند گازهای گلخانه‌ای، اکسیدهای گوگرد و نیتروژن، ذرات ریز و فلزات سنگین می‌شود.

• معایب: سوخت گاز دارای قيمت بالاتر از سوخت جامد و مایع است و در برخی مناطق کمبود یا تحریم دارد. سوخت گاز نيز دارای خطرات ایمنی بالاتر از سوخت جامد و مایع است و ممکن است باعث انفجار، آتش‌سوزی یا ریزش در دریا شود. سوخت گاز همچنین نياز به تغييرات زيادي در طراحي و عملکرد موتورها و تانک‌های کشتی‌ها و شناورها دارد.