کاربردهای محصولات هیدروکربن سبک
معرفی هیدروکربن سبک
هیدروکربن سبک به دلیل داشتن زنجیره‌های کربنی کوتاه‌تر از هیدروکربن‌های سنگین، دارای دمای جوش پایین‌تر و در نتیجه برای استفاده در صنایع مختلف مناسب است. هیدروکربن سبک عمدتاً از گازهای طبیعی و نفت خام به دست می‌آید.
کاربردهای هیدروکربن سبک در صنایع مختلف
هیدروکربن سبک در صنایع مختلفی از جمله صنایع پتروشیمی، پلاستیک، حلال، لاستیک و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زیر به برخی از کاربردهای آن در این صنایع اشاره می‌شود:
صنایع پتروشیمی:
صنعت پتروشیمی یکی از بزرگترین و مهم ترین صنایع است که از هیدروکربن سبک به عنوان ماده اولیه استفاده می کند. هیدروکربن سبک با روش های مختلف شیمیایی و فیزیکی به محصولات پتروشیمی با ارزش تبدیل می شوند. برخی از کاربردهای هیدروکربن سبک در صنعت پتروشیمی عبارتند از:
• تولید الفین ها: الفین ها (Alkenes) گروهی از ترکیبات هیدروکربنی هستند که دارای حداقل یک پيوند دوگانه (double) بين اتم هاي كربن هستند. الفین ها به عنوان سازنده اصلي بسياري از محصولات پتروشيمي استفاده مي شوند. برخي از الفين هاي رايج عبارتند از: اتيلين، پروپيلين، بوتادين و غيره. هیدروکربن سبک با روش های مانند کراکینگ (Cracking)، هیدروژن زدایی(Dehydrogenation) و غیره به الفین ها تبدیل می شوند.
• تولید آروماتيك ها: آروماتيك ها (Aromatics) گروهي از تركيبات هيدروكربنی هستند كه داراي يك يا چند حلقه كربني با پيوندهاي تساوي (equal) بين اتمهاي كربن هستند. آروماتيك ها به عنوان سازنده بسياري از محصولات پتروشيمي استفاده مي شوند. برخي از آروماتيكهاي رايج عبارتند از: بنزن، تولوئن، زایلین و غیره. هیدروکربن سبک با روش های مانند ریفورمینگ (Reforming)، الکیلاسیون (Alkylation) و غیره به آروماتیک ها تبدیل می شوند.
• تولید متانول: متانول (Methanol) يك تركيب شيميايي است كه داراي فرمول CH3OH است. متانول به عنوان سوخت، حلال، ماده اولیه بسیاری از محصولات شیمیایی و غیره استفاده می شود.
صنعت الاستومر:
صنعت الاستومر یکی از صنایع مهم است که از هیدروکربن سبک به عنوان ماده اولیه استفاده می کند.الاستومر (Elastomer) گروهي از مواد شامل زنجيره هاي طولاني از اتم هاي كربن و هيدروژن است كه داراي خصوصيات الاستيك (Elastic) هستند. الاستومر به عنوان یکی از مقاوم ترین و انعطاف پذیر ترین مواد استفاده می شود. برخی از کاربردهای الاستومر عبارتند از: لاستیک، بالن، پروتز، و غیره. الاستومر با پلیمریزاسیون ترکیبات هیدروکربنی با پیوندهای دوگانه یا سه گانه مانند بوتادین، استایرن، ایزوپرن و غیره تولید می شود.
صنعت حلال:
صنعت حلال یکی از صنایع کاربردی است که از هیدروکربن سبک به عنوان ماده حل کننده استفاده می‌کند. حلال (Solvent) گروهي از مواد شامل زنجيره‌هاي طولاني از اتمهاي كربن و هيدروژن است كه قابليت حل كردن مواد ديگر را دارد. حلال به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل در فرآیندهای شیمیایی، صنعتی، پزشکی و غیره استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای حلال عبارتند از: رنگ، چسب، دارو، عطر، نظافت و غیره. برخی از هیدروکربن‌های سبک که به عنوان حلال استفاده می‌شوند عبارتند از: نفتا، بنزین، تولوئن، زایلین و غیره.
صنعت پلاستیک:
صنعت پلاستیک یکی از صنایع رو به رشد و گسترده است که از هیدروکربن سبک به عنوان ماده اولیه استفاده می‌کند. هیدروکربن سبک با روش های مختلف پلیمریزاسیون (Polymerization) به پلاستیک‌های با خصوصیات مختلف تبدیل می‌شوند. برخی از کاربردهای هیدروکربن سبک در صنعت پلاستیک عبارتند از:
• تولید پلی‌اتيلن: پلی‌اتيلن (Polyethylene) گروهی از پلاستیک‌های شامل زنجیره‌های طولانی از اتم‌های کربن و هیدروژن است. پلی‌اتيلن به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین و پرکاربرد‌ترین پلاستیک‌ها استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای پلی‌اتيلن عبارتند از: ساک، بطری، لوله، سربند، فیلم و غیره. پلی‌اتيلن با پلیمریزاسیون اتيلين (Ethylene) که یک الفین است تولید می‌شود.
• تولید پلی‌پروپیلن: پلی‌پروپیلن (Polypropylene) گروهی از پلاستیک‌های شامل زنجیره‌های طولانی از اتم‌های کربن و هیدروژن است. پلی‌پروپیلن به عنوان یکی از مقاوم‌ترین و سبک‌ترین پلاستیک‌ها استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای پلی‌پروپیلن عبارتند از: ظروف، قطعات خودرو، الياف، صفحات و غیره. پلی‌پروپیلن با پلیمریزاسیون پروپيلين (Propylene) که یک الفین است تولید می‌شود.
• تولید PVC: PVC (Polyvinyl Chloride) گروهي از پلاستيك‌هاي شامل زنجيره‌هاي طولاني از اتمهاي كربن، هيدروژن و كلر است. PVC به عنوان يكي از چند منظوره‌ترين و مقاوم‌ترين پلاستيك‌ها استفاده مي‌شود. برخي از كاربردهاي PVC عبارتند از: لوله، كابل، كفپوش، درب و پنجره، لوازم بهداشتي و غيره. PVC با پليمريزاسيون وينيل كلرايد (Vinyl Chloride) كه يك آروماتيك است توليد مي‌شود.
علاوه بر این کاربردها، هیدروکربن سبک در تولید مواد افزودنی برای بنزین و سوخت‌های دیگر نیز به کار می‌رود.
نتیجه‌گیری
استفاده از هیدروکربن سبک در صنایع مختلف به دلیل خواصی مانند دمای جوش پایین و زنجیره کربنی کوتاه، از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به کاربردهای متنوع آن در صنایع مختلف، رشد تولید و استفاده از هیدروکربن سبک در آینده قابل پیش‌بینی است.
برای مطالعه مقالات بیشتر در رابطه با هیدروکربن ها یا بررسی محصولات پتروپالایش نیک یزد از صفحات دیگر سایت دیدن کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!