مشخصات شیمی فیزیکی فرآورده های نفتی (ویژگی­ ها و آزمون ­های استاندارد)

در این مقاله به برخی از مهم­ترین آزمون ­های استاندارد فرآورده­ های نفتی، می­پردازیم:

آزمون نقطه اشتعال

هدف: تعیین دمایی که در آن بخارات فرآورده نفتی به اندازه کافی قابل اشتعال می­شوند تا شعله را مشتعل نگه دارند.
روش: روش ­های مختلفی برای انجام این آزمون وجود دارد که از جمله آن ها می­توان به روش ASTM D93 (روش فنجانی بسته) و روش ASTM D56 (روش تبخیر پذیری) اشاره کرد.

آزمون تقطیر

هدف: تعیین کمی مشخصات گستره جوش فرآورده های نفتی می باشد.
روش: روش ­های مختلفی برای انجام این آزمون وجود دارد که از جمله آن ها می­توان به روش ASTM D86 (تقطیر در فشار اتمسفر) اشاره کرد. هدف از تدوین این استاندارد تعیین روش آزمون تقطیر فرآورده های نفتی و سوخت های مایع در فشار اتمسفر با استفاده از دستگاه تقطیر ناپیوسته آزمایشگاهی می باشد.

آزمون ویسکوزیته

هدف: تعیین ویسکوزیته فرآورده های نفتی در دماهای مختلف، به منظور ارزیابی روانکاری و پمپ پذیری آنها.
روش: روش ­های مختلفی برای اندازه­ گیری ویسکوزیته وجود دارد که از جمله آنها می­توان به روش ASTM D445 (استفاده از ویسکومتر مویرگی) و روش ASTM D7042 (استفاده از رئومتر) اشاره کرد.

آزمون رنگ

هدف از تدوین این استاندارد تعیین چشمی رنگ گستره وسیعی از فرآورده های نفتی می باشد.تعیین رنگ فرآورده های نفتی عمدتا برای کنترل تولید استفاده می شود.
روش: روش ­های مختلفی برای اندازه­ گیری رنگ وجود دارد که از جمله آنها می­توان به روش ASTM D1500 اشاره کرد. عنوان این استاندارد تعیین رنگ بر اساس ASTM( مقیاس رنگ ASTM) می باشد.

آزمون اندازه گیری گوگرد کل

هدف: هدف از این آزمون تعیین مقدار گوگرد کل در فرآورده های نفتی می باشد. استاندارد ASTM 4294 با عنوان “تعیین مقدار گوگرد به روش طیف سنجی فلورسانس پرتو ایکس با پاشندگی انرژی ” جهت اندازه گیری مقدار گوگرد کل در فرآورده های نفتی تدوین شده است.

ویژگی ­های فرآورده ­های نفتی

برخی از ویژگی­ های مهم فرآورده های نفتی عبارتند از:

قابلیت اشتعال: فرآورده های نفتی به طور کلی قابل اشتعال هستند و باید با احتیاط حمل و نقل و ذخیره سازی شوند.
سمیت: برخی از فرآورده­های نفتی می توانند سمی باشند و باید در هنگام کار با آن­ ها از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کرد.
قابلیت انحلال: فرآورده های نفتی در حلال ­های آلی حل می ­شوند و می ­توانند به عنوان حلال برای سایر مواد نیز استفاده شوند.
قابلیت روانکاری: برخی از فرآورده­ های نفتی مانند روغن­ ها، به عنوان روان کننده در ماشین آلات و تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار می­گیرند.

اهمیت شناخت مشخصات شیمی فیزیکی

شناخت دقیق مشخصات شیمی فیزیکی فرآورده های نفتی، مزایای متعددی را به همراه دارد که برخی از آن­ها عبارتند از:
انتخاب فرآورده مناسب: با شناخت مشخصات و ویژگی ­های فرآورده­ های مختلف نفتی، می­توان فرآورده مناسب برای کاربرد مورد نظر را انتخاب کرد.
کنترل کیفیت: با انجام آزمون ­های استاندارد، می­توان کیفیت فرآورده­ های نفتی را در طول فرآیند تولید و پالایش کنترل کرد.
حفظ ایمنی: با شناخت خطرات و ریسک ­های مرتبط با فرآورده های نفتی، می­توان اقدامات لازم برای حفظ ایمنی در محیط کار را انجام داد.
بهینه سازی فرآیندها: با شناخت مشخصات شیمی فیزیکی فرآورده­ های نفتی، می­توان فرآیندهای تولید و پالایش را بهینه سازی کرد.

نتیجه:

مشخصات شیمی فیزیکی فرآورده­ های نفتی، نقشی کلیدی در کیفیت، کاربرد و ایمنی فرآورده ها ایفا می کنند، بنابراین شناخت آن ها از جمله فاکتور های مهم به منظور تولید یا خرید و فروش فراورده های نفتی می باشد.