چگونه با استفاده از برگه ایمنی مواد (MSDS)، خطرات نفتا را شناسایی و کنترل کنیم؟
نفتا چیست و چه خصوصیات و کاربردهایی دارد؟
نفتا یک محصول پالایشی است که از جداسازي نفت خام به دست ميآيد و شامل ترکيبات هیدروکربني با زنجيرههای کربني 5 تا 12 است که دارای رنگ زرد تا قهوهاي، بوي تيز و گازي و وزن مخصوص حدود 0.7 می باشد. نفتا در صنایع گوناگون استفاده میشود و بعضي از کاربردهای آن عبارتند از:
• سوخت:
نفتا به عنوان سوخت در بعضي از موتورهای احتراق داخلي، مانند موتورهای جت، هليکوپتر، قايق و خودرو استفاده ميشود.
• ماده اوليه:
نفتا به عنوان ماده اوليه در فرآیندهای پتروشیمی، مانند تولید بنزین، الکل، الکلات، آروماتها، الفینها، پلیمرها و پلاستیک ها استفاده ميشود.
• حلال:
نفتا به عنوان حلال در صنایع رنگ، چسب، لاک، حشرهکش، دارو و عطر و ادکلن استفاده ميشود.
نفتا چه خطراتی برای سلامت و محیط زیست دارد؟
با وجود کاربردهای فراوان نفتا، این ماده خطرات زیادی برای سلامت و محیط زیست دارد. بعضي از خطرات نفتا عبارتند از:
• خطر آتش سوزي و انفجار:
نفتا به راحتي قابل اشتعال است و با حرارت، جرقه، شعله و سایر منابع اشعال وجود دارد. در صورت انفجار، میتواند باعث آسیب به افراد، تجهیزات و ساختمانها شود.
• خطر سميت حاد:
نفتا سمي است و در صورت تماس با پوست، چشم، دستگاه تنفسي يا خوردن، باعث التهاب، سوختگي، سرفه، خونريزي، سردرد، تهوع و اختلالات عصبي ميشود. در موارد شديد، میتواند باعث کم خوني، کبد گرفتگي، کليه گرفتگي، سرطان و حتی مرگ شود.
• خطر سميت مزمن:
نفتا در صورت قرار گرفتن در معرض طولاني مدت، میتواند باعث آسیب به اعضای حساس بدن، مانند کبد، کلیه، خون، عصب و پوست شود. همچنین میتواند باعث بروز بیماری های شغلی، مانند درماتيت، آسم و سرطان شود.
• خطر آلودگي محيط زيست:
نفتا در صورت ريختن يا نشت به زمين، هوا يا آب، می تواند باعث آلودگي محيط زيست شود. میتواند باعث کاهش اکسیژن آب، کشتن جانداران آبزي، تخريب لايه ازن و افزايش گازهاي گلخانهاي شود.
برگه ایمنی مواد (MSDS) چیست و چه اطلاعاتی در آن ثبت شده است؟
برگه ایمنی مواد (MSDS) يا Safety Data Sheet (SDS) يک سند رسمي است که اطلاعات لازم برای شناسایی و کنترل خطرات يک ماده خاص را فراهم میکند. این سند توسط تولید کننده يا وارد کننده ماده تهیه و به همراه ماده ارائه میشود.
برگه ایمنی مواد (MSDS) شامل بخشهای مختلفی است که هر بخش اطلاعات خاصی را درباره ماده ارائه میدهد. بعضي از بخشهای برگه ایمنی مواد (MSDS) عبارتند از:
-
شناسایی:
در این بخش، نام تجاري يا علمي ماده، شماره CAS (Chemical Abstracts Service) يا EC (European Community)، نام و آدرس تولید کننده يا وارد کننده و شماره تلفن اضطراري نوشته شده است.
-
خطرات:
در این بخش، خطرات حاد و مزمن ماده، علائم و عوارض ناشي از قرار گرفتن در معرض ماده، دستورالعملهای اوليه در صورت بروز حادثه و ردهبندي خطرات بینالملل نوشته شده است.
-
ترکیب و خصوصیات:
در این بخش، ترکیب شیمیایی ماده، فرمول مولکولی، وزن مولکولی، دمای جوش، دمای اشتعال، حلالیت در آب و سایر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ماده نوشته شده است.
-
اقدامات اوليه:
در این بخش، دستورالعملهای اوليه در صورت تماس با پوست، چشم، دستگاه تنفسي يا خوردن ماده، مانند شستشو، ضد عفوني، تهويه، تخليه معده و ارجاع به پزشک نوشته شده است.
-
اقدامات آتش نشاني:
در این بخش، دستورالعملهای آتشنشاني در صورت بروز آتشسوزي يا انفجار ناشي از ماده، مانند روشهای خاموش کردن آتش، وسایل حفاظت فردي، خطرات جانبي و روشهای جلوگيري از گسترش آتش نوشته شده است.
-
اقدامات رفع نشت و ريختگي:
در این بخش، دستورالعملهای رفع نشت و ريختگي ناشي از ماده، مانند روش های جمعآوري و دفع ماده، وسایل حفاظت فردي، خطرات جانبي و روشهای جلوگيري از آلودگي محيط زيست نوشته شده است.
-
اقدامات نگهداري و انبارداري:
در این بخش، دستورالعملهای نگهداري و انبارداري مناسب ماده، مانند دما، فشار، رطوبت، نور، تهويه، بسته بندي، برچسبگذاري و سازگاري با سایر مواد نوشته شده است.
چگونه با استفاده از برگه ایمنی مواد (MSDS)، خطرات نفتا را شناسایی و کنترل کنیم؟
برای شناسایی و کنترل خطرات نفتا با استفاده از برگه ایمنی مواد (MSDS)، باید مراحل زیر را انجام دهیم:
-
خواندن و فهمیدن برگه ایمنی مواد (MSDS):
قبل از هر گونه استفاده از نفتا یا قرار گرفتن در معرض آن، باید برگه ایمنی مواد (MSDS) را به دقت بخوانیم و با خصوصیات و خطرات نفتا آشنا شویم. باید به تمام بخش های برگه ایمنی مواد (MSDS) توجه کنیم و در صورت عدم فهمیدن مطلبی، سؤال شود یا از منابع معتبر دیگر استفاده کنیم.
-
رعایت اصول ایمنی و حفاظت فردی:
هنگام استفاده از نفتا یا قرار گرفتن در معرض آن، باید اصول ایمنی و حفاظت فردی را رعایت کنیم. باید از وسایل حفاظت فردی مناسب، مانند دستکش، عینک، ماسک، لباس و کفش استفاده کنیم. باید از تماس نفتا با پوست، چشم، دستگاه تنفسي يا خوردن آن جلوگيري کنیم. باید در محلهای خنک، خشک، تهويه شده و دور از منابع اشعال نفتا را نگهداري و انبارداري کنیم. باید برچسبهای نشان دهنده خطرات نفتا را بر روی ظروف و بستهبندیهای آن قرار دهیم.
-
اقدامات در صورت بروز حادثه:
در صورت بروز هر گونه حادثه ناشي از نفتا، مانند آتش سوزي، انفجار، نشت، ريختگي، تماس با پوست، چشم، دستگاه تنفسي يا خوردن آن، باید اقدامات مناسب را طبق برگه ایمنی مواد (MSDS) انجام دهیم وبه سرعت از محل حادثه دور شده و به پزشک مراجعه شود.
بنابراین، استفاده از برگه ایمنی مواد (MSDS) در صنعت نفت بسیار حیاتی است و میتواند به شناسایی و کنترل خطرات مرتبط با مواد شیمیایی کمک کند. با استفاده از این ابزار مهم، میتوان به راحتی راههای کنترل خطرات را شناسایی کرد و به ایجاد فرهنگ ایمنی در صنعت نفت کمک کرد.
برای مطالعه مقالات بیشتر به صفحه اصلی پتروپالایش نیک یزد مراجعه کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!